ماهنامه نجوم، نخستین ماهنامه ستارهشناسی در ایران است. نجوم به عنوان ماهنامه عمومی اخترشناسی، از مهرماه سال 1370 به طور مداوم منتشر میشود.
تاریخچهی مختصر نجوم
دورهی اول: 1369-1388
به تاریخ اول آبان 1369 مجوز مجلهی نجوم از وزارت ارشاد کسب شد. این مجوز را رضا منصوری به تشویق توفیق حیدرزاده، ماهها قبل از آن تقاضا کرده بود. پس از دریافت مجوز با مشورت محمدرضا خواجه پور این ایده مطرح شد که شرکتی برای حمایت مالی از این فعالیت تاسیس شود که پیرو آن فریدون پیرزاده هم به این جمع پیوست و سرانجام در بهار 1370 به منظور توسعهی علم نجوم در کشور شرکت زروان به عنوان حامی ماهنامهی نجوم تاسیس شد. اهداف این شرکت در ابتدا به شرح زیر بود:
1- انتشار ماهنامهی نجوم
2- طراحی و ساخت تجهیزات رصدخانهای (گنبد، آسماننما و...)
3- مطالعه، امکان سنجی، و مشاوره برای احداث آسماننماهای بزرگ
4- واردات، نصب، آموزش، و راه اندازی آسماننماهای بزرگ
5- خرید و فروش تچهیزات رصدخانهای
6- برگزاری همایشها و گشتهای رصدی
با توجه به اهداف بالا این شرکت توانست علاوه بر انتشار ماهنامهی نجوم فعالیتهای زیر را نیز انجام دهد:
1- احداث رصدخانه (طراحی، ساخت، تجهیز و آموزش) در دانشگاه علم الحدیث در شهرری؛ رصدخانهی دانشگاه مازندران ( بابلسر)؛ رصدخانهی دانشگاه کرمان؛ رصدخانهی شهر جدید صدرا در شیراز و ...
2- مشاوره در احداث یا تجهیز رصدخانهها در فرهنگسرای بهمن؛ کاوشکدهی معلم تهران؛ گلیرد طالقان با همکاری دانشگاه صنعتی شریف؛ رصدخانهی دانشگاه بیرجند؛ ابوریحان بیرونی در شیراز؛ تامین تجهیزات رصدخانهی تبریز و دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان و دانشگاه فردوسی مشهد؛ ارائه خدمات مشاورهای رصدخانهی دانشگاه الزهرا ؛ مشاوره و تجهیز کار گروه مکانیابی رصدخانه ملی ایران.
3- اجرای برنامههای علمی عمومی مانند برگزاری بیش از 280 گشت نجومی ؛ 190 سخنرانی و شب نجومی در سراسر کشور؛ 3 گردهمایی عمومی برای منجمان کشور در سعادت شهر فارس؛ تشکیل 16 دوره کلاس آموزش نجوم مقدماتی؛
4- تشکیل 5 دوره کلاس تخصصی در استانهای همدان، کردستان، اصفهان،تهران و گیلان؛ تشکیل دو دوره کلاس مکاتبهای آموزش نجوم؛ ایجاد و راه اندازی اولین سایت نجومی در خاورمیانه در سال 1380.
5- فعالیتهای متفرقهی دیگری مانند همکاری با صدا و سیما و مطبوعات در زمینهی اطلاعرسانی، همکاری در ساخت بیش از 35 برنامهی علمی، همکاری و برگزاری در ستاد کسوف 1378، ایجاد زمینهی همکاری بین گروههای آماتوری نجومی داخل و خارج کشور و ... .
در بهار 1386، پس از اینکه مجید آل ابراهیم مجموعهی نجوم و زروان را به قصد ادامهی تحصیل در خارج از کشور ترک کرد، فعالیت شرکت زروان کاهش یافت و انتشار مجلهی نجوم نیز با رکود مواجه شد به طوری که از مهر 1386 تا مهر 1387 تنها 2 شماره از ماهنامهی نجوم منتشر شد.
دورهی دوم: 1388 تا کنون
از سال 1388 همکاری مجله با شرکت زروان که مختل شده بود رسما قطع شد. از آن پس ماهنامهی نجوم به طور مستقل منتشر میشود. فعالیتهای کنونی مجله به این شرح است:
1- فعال کردن بخش بازارچهی نجومی مانند تهیه دی وی دی و سی دیهای جدید؛
2- برگزاری مجدد گشتهای نجومی (بیش از 20 گشت نجومی). لازم به ذکر است که گشتهای رصدی از ابتدای 1380 قطع شده بود.
3- برگزاری بیشتر از بیست برنامه رصد عمومی در تهران و شهرستانها
4- برگزاری کلاسهای تخصصی (نورسنجی ، کیهان شناسی، عکاسی)
5- برگزاری کلاسهای مقدماتی و پیشرفته
6- همکاری با گروههای نجومی برای برگزاری بازارچهی نجومی و ...
7- رنگی شدن ماهنامهی نجوم از شمارهی 205
8- چاپ سی دی به همراه مجله در شمارههای 204، 205، 206
9- تغییر وبگاه ماهنامهی نجوم
10- فعالیت در شبکههای اجتماعی مجازی از سال 1389
11- برگزاری چندین همایش در تهران (مرزهای کیهان، کیهان شناسی،و..)
12- برگزاری روز نجوم
13- برگزاری شب یوری در بام تهران
14- همکاری در برگزاري رقابت مسیه و صوفی
15- شرکت در نمایشگاه مطبوعات
16- برگزاری شب رصدی در مدارس
17- همکاری در برگزاری جشنوارهی ساعتهای آفتابی
18- تهیهی خبرنامهی المپیاد نجوم و اخترفیزیک(astrolab) به زبان انگلیسی برای باشگاه دانش پژوهان جوان درمهر 1388
19- همکاری با موسسه مدار 27 درجه برای برگزاری جشنواره نجوم در جزیرهی قشم به مدت دو سال و ...
20- برگزاری دومین ماراتن مسیه ماهنامه نجوم